นิทรรศการ “ เชิด ทรงศรี เลือดเนื้อแห่งนครศรีธรรมราช ”

พี่เชิด กับ ปื๊ด ธนิตย์ จิตต์นุกูล และ อังเติล สมัยยังเอ๊าะ

ระหว่างวันที่ 9 กันยายน 2549 – 31 มกราคมนี้ (นานร่วม 5 เดือน) ขยายไปถึง 30 กันยายน 2550)  ขอเชิญชวนท่านทั้งหลายไปร่วมชมนิทรรศการ “ เชิด ทรงศรี เลือดเนื้อแห่งนครศรีธรรมราช ” ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ นครศรีธรรมราช

พิธีเปิดจะจัดขึ้นในวันเสาร์ที่ 9 กันยายนนี้ เวลา 14.00 น. โดยมี ดร. อภินันท์ โปษยานนท์ ผู้อำนวยการศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย และท่านผู้ว่านครศรีธรรมราชเป็นองค์ประธาน พิธีเปิดจะเริ่มจากการแสดงมโนห์รา ซึ่งเป็นแรงบันดาลให้คุณเชิด ทรงศรีนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์เรื่องแรกในชีวิตของเขาชื่อ โนรา และเป็นหนังที่ถ่ายทำที่บ้านเกิดของคุณเชิดเองด้วย

หลังจากนั้นจะมีการเสวนา  ล้วนเป็นบุคคลที่มีชื่อเสียงด้วยกันทั้งสิ้น ทั้งจากวงการภาพยนตร์และนักเขียน ได้แก่ มจ. ชาตรีเฉลิม ยุคล ไพรัช สังวริบุตร สมบัติ เมทะนี พิสมัย วิไลศักดิ์ ชัยวัฒน์ ทวีวงศ์แสงทอง ไมตรี ลิมปิชาติ จำลอง ฝั่งชลจิตร นคร วีระประวัติ และบุคคลท่านอื่น ๆ อีกจำนวนมาก

Max Tessier นักวิจารณ์ชื่อดังชาวฝรั่งเศส มาร่วมงานแถลงข่าวด้วย กำลังพูดคุยกับภรรยาและลูกสาวคุณเชิด ทรงศรี

นอกจากนี้ ยังมีดารานักแสดงไปร่วมงานอีกคับคั่ง

หลังจากการเสวนาแล้ว ประมาณ 18.30 น. จะจัดฉายภาพยนตร์เรื่อง โนรา ภาพยนตร์เรื่องแรกของคุณเชิด ทรงศรี

ส่วนดังกล่าวจะจัดโต๊ะให้ทุกคนเหมือนนั่งเผชิญหน้ากับผู้กำกับติดดินผู้นี้   โดยมีโต๊ะคั่นกลาง มีสมุดซึ่งจะนำด้วยข้อเขียนของคุณเชิด    และให้ทุกคนคิดเขียนงานต่อจากชิ้นนั้น   ไม่มีกำหนด ซึ่งคาดว่าน่าจะได้อะไรที่น่าสนใจ   และอาจนำไปสร้างเป็นงานชิ้นใหม่ที่น่าสนใจได้

โต๊ะดังกล่าวจะจัดไว้ 2 โต๊ะ โต๊ะหนึ่งเป็นโต๊ะนักประพันธ์ อีกโต๊ะเป็นนักเขียนบท นับเป็นการสานต่อระหว่างงานคุณเชิดกับคนรุ่นใหม่

นอกจากนี้แล้ว ยังมีส่วนที่น่าสนใจอื่น ๆ อีก ซึ่งคงจะต้องรอดูจากภาพถ่ายของสื่อมวลชน ที่จะลงไปร่วมงานในวันเสาร์นี้กันเพียบ และอาจจะมีการนำผลงานของเชิด ทรงศรีมาฉายให้ดูอีกด้วย

นิทรรศการ “ เชิด ทรงศรี เลือดเนื้อแห่งนครศรีธรรมราช ” เกิดขึ้นได้จากความร่วมมือของกระทรวงวัฒนธรรม สมาพันธ์ภาพยนตร์แห่งชาติ พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ นครศรีธรรมราช และเทศบาลนครศรีธรรมราช

เสี้ยวหนึ่งของชายหนุ่มผู้หยุดอายุไว้ ณ ยี่สิบแปด ผู้สร้างผลงานงดงามทางภาพยนตร์ฝากไว้เป็นส่วนหนึ่งในแผ่นผืนความงามของภาพยนตร์ไทย ซึ่งน้องๆผู้อยู่หลังได้รวบรวมบางส่วนที่เห็นว่าจะเป็นความรื่นรมย์และเป็นประโยชน์แก่แฟนหนังไว้แบบเป็นกันเองและสบายๆไม่ซีเรียสตามพื้นธรรมชาติของพี่เชิด ผู้เป็นคนไม่เครียด

หนังสือสวยงามทั้งการจัดรูปเล่มและทั้งจากสีสันภาพประกอบและเนื้อหาต่างๆดังมี :

- ภาพใบปิด (โปสเตอร์) ภาพยนตร์ทุกเรื่องของเชิด ทรงศรี ตั้งแต่เรื่องแรกคือ "โนห์รา" เมื่อปี พ.ศ. 2509 จนถึงเรื่องสุดท้าย เมื่อปี พ.ศ. 2543 คือ "ข้างหลังภาพ" พิมพ์สี่สีบนกระดาษอาร์ตด้าน นอกจากจะเห็นพัฒนาการใบปิดภาพยนตร์ของเชิด ทรงศรีแล้ว ยังเป็นส่วนหนึ่งของพัฒนาการใบปิดภาพยนตร์ไทยด้วย

- บทภาพยนตร์ "แผลเก่า" ภาพยนตร์ซึ่งได้รับยกย่องให้เป็นหนึ่งในภาพยนตร์คลาสสิก 360 เรื่องของโลกจากการโหวดของนักวิจารณ์และผู้กำกับภาพยนตร์นานาชาติ หลังจากเปิดตัวฉายในต่างประเทศครั้งแรกในงานครบรอบ 25 ปีมหกรรมภาพยนตร์ภาพยนตร์นานาชาติที่กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ (London Film Festival 25 th Anniversary 1981) และได้รับรางวัลชนะเลิศ (Grand Prix) เมื่อปี 1981 ในการประกวดในงานมหกรรมภาพยนตร์ Festival des 3 Continents ณ เมืองน็องต์ ประเทศฝรั่งเศส

บทภาพยนตร์เรื่องนี้เคยพิมพ์เป็นพ็อกเกตบุ๊กครั้งหนึ่งแล้วเมื่อปี พ.ศ. 2521 โดยสำนักพิมพ์การเวก ของสุจิตต์ วงษ์เทศ และได้รับการตอบรับอย่างดีเยี่ยมจากทั้งคอหนังและคอหนังสือ บทที่พิมพ์ครั้งนี้ตั้งใจให้ใกล้เคียงกับภาพยนตร์มากที่สุด ความใกล้เคียงของบทกับภาพยนตร์คงช่วยให้แฟนหนังรุ่นใหม่ที่ยังไม่เคยดู "แผลเก่า" สามารถสร้างจินตนาการถึงหนังได้ในระดับหนึ่ง ส่วนแฟนหนังรุ่นเก่าที่เคยดู "แผลเก่า" มาแล้วก็อาจพอใช้บรรเทาความคิดถึงคะนึงหาลงไปได้บ้าง

- บทภาพยนตร์ซึ่งไม่ได้เปิดฉายทางการค้าในประเทศไทย คือ เรื่อง "คน – ผู้ถามหาตนเอง" (The Tree of Life) ภาพยนตร์เรื่องหนึ่งในชุด Omnibus film เรื่อง "Southern Winds" ซึ่ง NHK เป็นผู้สร้าง เนื่องในโอกาสฉลองครบรอบ 25 ปีอาเซียน ซึ่งเชิด ทรงศรี ได้รับเลือกเป็นหนึ่งในสี่ของผู้กำกับภาพยนตร์เรื่องนี้ อันมี ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย ญี่ปุ่น และ ไทย

- ยังมีประวัติสั้นๆการทำงานและเกียรติประวัติงดงามอันสืบเนื่องจากการทำงาน งานเขียนอื่นๆของเชิด ทรงศรี และข้อเขียนประกอบภาพสี่สีของรุ่นน้องถึงนิทรรศการ "เชิด ทรงศรี เลือดเนื้อแห่งนครศรีธรรมราช" ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ นครศรีธรรมราช นิทรรศการซึ่งเปิดให้เข้าชมมาตั้งแต่วันที่ 9 กันยายน 2549 และจะเปิดต่อเนื่องเป็นเวลาปีเศษไปจนถึงวันที่ 30 กันยายน 2550

ระหว่างบรรทัดอันโดดเด่นที่หนังสือ "เชิด ทรงศรี เลือดเนื้อของหนังไทย" ตั้งใจนำเสนอคือความจริงใจในการทำงานของเชิด ทรงศรี ที่ทำให้เลือดเนื้อของหนังไทยคนนี้ก้าวหน้าในชีวิตการงานและมีส่วนร่วมสร้างความงดงามให้วงการภาพยนตร์ไทยจนสามารถพูดได้อย่างเต็มปากว่าเขาเป็นตัวอย่างอันควรยกย่องในการทำงานอย่างมั่นคงในจุดยืนและมีความจริงใจในงานอย่างแท้จริง

สำนักพิมพ์มติชนเคยนำเสนองานเขียนของ เชิด ทรงศรี ในฐานะที่เป็นนักเขียนมาแล้ว 2 เล่ม คือ "นั่งคุยกับความตาย" และ "นั่งคุยกับความรัก" ซึ่งได้รับการตอบรับอย่างดียิ่งจากนักอ่าน ครั้งนี้ เชิด ทรงศรี ถูกนำเสนอในฐานะคนทำหนังโดยน้องๆผู้อยู่หลัง หลังจากที่เขาละสังขารไปแล้ว คงเหลือแต่ผลงาน ชื่อเสียงและเกียรติคุณฝากไว้ในแผ่นดิน

- - - - - - - - - - - - - -

*** หนังสือราคาเล่มละ 200 บาท มีจำหน่ายที่บู๊ตมติชนในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ ที่จัดอยู่ขณะนี้ด้วย ***

         ดิฉันกำลังจะรายงานข่าวเทศกาลหนังเมืองคานส์ให้ฟังในวันนี้ หลังจากเจอโรคเลื่อนมาอยู่เรื่อย ปีนี้ไม่ทราบเป็นอะไร เหนื่อยมาก

          แต่ไม่คิดว่าพอเปิดอีเมลปุ๊บ ก็เจอข่าวร้าย และต้องมาเขียนรำลึกถึงพี่เชิดในยามนี้แทน

          ดิฉันรู้จักพี่เชิด หรือถ้าจะพูดให้ถูกก็คือ พาตัวเองให้พี่เชิดรู้จักเมื่อปี 253 9 เพราะคนส่วนใหญ่จะต้องรู้จักพี่เชิดอยู่แล้ว และสถานที่ที่ทำให้เรารู้จักกันก็คือหน้าห้องแถลงข่าวที่เมืองคานส์นี้เอง

          ดิฉันไปเมืองคานส์ครั้งที่สอง ปีที่ตัวเองยังคงเป็นศิลปินเดี่ยว เพราะไม่มีคนในวงการหนังไป ยกเว้นก็สหมงคลฟิลม์ที่ไปซื้อหนังฝรั่งมาฉายในเมืองไทย

          แต่คนไทยคนแรกที่ดิฉันได้รู้จักที่เมืองคานส์ คือ เขา … เชิด ทรงศรี

          นาทีแรกที่ดิฉันเห็นพี่เชิด รู้สึกแกคุ้นหน้าคุ้นตา และเปิ่นเข้าไปทักแกเป็นภาษาอังกฤษเพราะเข้าใจว่าเป็นผู้กำกับจากแถวบ้าน “You look like a famous Thai director.”

          พี่เชิดบอกว่า “Well, what is his name?”

          ตอนนั้นดิฉันอยู่ในอาการมึน เวลาอยู่ในเทศกาลหนังเมืองนอก จะต้องใช้เวลานานที่จะนึกถึงอะไร  สักครู่ แกก็หัวเราะ หันไปพูดกับคนผู้หญิงคนหนึ่ง  ๆ เป็นภาษาไทย

          “น้องคนนี้มาจากเมืองไทย ”

ฉันงง ก่อนจะตั้งสติได้อีก

          อ้าวที่จริง แกก็คือเชิด ทรงศรี ตัวจริงนั่นเอง  และผู้หญิงที่อยู่ข้าง ๆ นั่นก็คือ จันนิภา เจตน์สมมา พี่แจ๊ดนั่นเอง

          พี่เชิดยังคงมาเมืองคานส์อีกหลายปีหลังจากนั้น พร้อมกับความจริงบางอย่างที่คนส่วนใหญ่จะไม่รู้ก็คือ พี่เชิดมาที่นี่ในฐานะสื่อ มีเพียงปีแรกปีเดียวเท่านั้นที่เขามาในฐานะผู้กำกับ ด้วยเหตุผลที่ว่าจะได้ดูหนังเยอะ ๆ ไม่ต้องไปยืนขอตั๋ววันละหลายครั้ง

          เพราะฉะนั้นชื่อของหนังสือพิมพ์อย่าง ไทยรัฐ และข่าวสด อยู่ในบัญชีรายชื่อสื่อของเมืองคานส์ด้วยนักข่าวที่ชื่อเชิด ทรงศรี มานานหลายปี

          เพิ่งจะขาดไปในปีนี้เอง

          ในบรรดาผู้กำกับที่ชอบดูหนังที่สุด คงจะไม่มีใครรักหนังเท่าพี่เชิดในความรู้สึกของดิฉัน   อ้าว มีผู้กำกับคนไหนล่ะที่ติดดิน   ขนาดยอมมาที่นี่ในฐานะสื่อมวลชน

          หลายครั้งที่เราเจอกันในช่วงพัก เราก็จะหยุดคุยกันถึงหนังเรื่องโน้นเรื่องนี้ และสิ่งที่ดิฉันได้เจอก็คือ ความคิดของพี่เชิดต่อหลังเรื่องหนึ่ง ๆ เป็นแง่มุมที่ดิฉันไม่รู้ มันเป็นทรรศนะของผู้รู้เรื่องการทำหนังอย่างจริงจัง จนดิฉันอดที่จะเอ่ยปากไม่ได้ว่า “ โห นี่สมกับเป็นเป็นแง่มุมของผู้กำกับ ดูตัวเองโง่ไปเยอะเลย ”

          แง่มุมของพี่เชิด ไม่ว่าจะเป็น “Crash (โดยเดวิด โครเนนเบิร์ก) เป็นหนังที่อันตรายต่อคนดูมาก (เพราะในเรื่องตัวละครจะเสพสมกันทุกครั้งด้วยการขับรถชนกัน) หรือไม่ก็ Russian Ark ก็น่าสนใจในเรื่องมุมกล้องนะ หนังแบบนี้ต้องซ้อมมาอย่างดีเหมือนละครเวที ”

          พี่เชิดเป็นคนที่สองที่มีรายชื่อในคานส์ในฐานะสื่อมวลชนจากไทย และที่สำคัญ พี่เชิดเธอรักการเขียนด้วย พอเจ้ย อภิชาติพงศ์ได้รับรางวัล Un Certain Regard จาก Blissfully Yours เธอรีบรายงานกับเมืองไทยเลย

          ดิฉันจำได้อีกเช่นกัน ปีนั้นดิฉันหิ้วแขนที่หัก จนต้องดามตั้งแต่หัวไหล่ถึงนิ้วมือ   มีแต่พี่เชิดกับฟิลิป เชียห์  เพื่อนผู้จัดเทศกาลหนังสิงคโปร์เท่านั้นที่คอยช่วยเหลือฉันตลอด .....ในสภาพพิการแบบนั้น

          ดิฉันเคยขอพี่เชิดว่าอยากเขียนถึงเขาในฐานะนี้ ในฐานะคนรักหนังแท้ ๆ พี่เชิดตอบมาว่า “เอาไว้ค่อยเขียนตอนขึ้นสวรรค์แล้ว

          และไม่น่าเชื่อว่า ดิฉันต้องเขียนถึงพี่เชิดในช่วงเวลานี้จริง ๆ

          เท่ากับที่ต้องขอโทษพี่เชิด   ที่ไม่รู้ว่าพี่เชิดป่วยหนัก จนกระทั่งมาถึงที่นี่ และมีใครบางคนมากระซิบที่ข้างหู

          ดิฉันเขียนอะไรไม่ออกแล้ว ขอเพียงเราทุกคน ร่วมไว้อาลัยให้กับการจากไปของพี่เชิด อีกครั้ง  คนรักหนังที่แท้จริง